
Detailhandel
Ondanks dat veel winkels en supermarkten toegankelijk zijn voor mensen met een hulphond, wordt ook een aantal personen geweigerd.
FEITEN & CIJFERS
Uit onderzoek van Hulphond Nederland en KNGF Geleidehonden blijkt:
- Een kwart van de mensen met een hulphond is in 2019 geweigerd bij het bezoeken van een winkel.
- De meeste problemen deden zich voor bij verswinkels, supermarkten en kledingzaken.
- De voornaamste reden voor weigering is hygiëne (40%), gevolgd door een misverstand of het niet bekend zijn met het VN-verdrag (21%).
TIPS
Heb je twijfels over hulphonden bij jou op de werkvloer? Dat is heel begrijpelijk. Hierbij wat praktische richtlijnen:
Zorg dat bezoekers met een hulphond zich welkom voelen.
Benader iemand met een hulphond altijd vriendelijk, ook als je even niet weet hoe te handelen. “Bewijzen” dat je een beperking hebt is voor mensen niet prettig, dus ga hier respectvol mee om. Houd er rekening mee dat er ook niet-zichtbare redenen zijn, zoals autisme en PTSS.
Ga het gesprek aan met de hulphondenbaas.
Samen kunnen jullie waarschijnlijk tot een goede oplossing komen. Leg je vragen voor aan de persoon met de hulphond. Deze krijgt hier dagelijks mee te maken en heeft daarom veel kennis en ervaring. Mensen met een hulphond weten vaak precies op welke manieren zij rekening kunnen houden met anderen.
Denk in oplossingen.
Zijn er andere bezoekers die bang zijn voor honden? Stel hen dan gerust. Leg hen uit dat hulphonden professioneel zijn opgeleid, en zich rustig en netjes gedragen. Zij blijven dichtbij de baas, hebben geen aandacht voor andere personen en blaffen niet. Kortom: ze veroorzaken geen overlast.
Zijn mensen allergisch voor honden?
Zorg – zo mogelijk – voor voldoende afstand zodat alle partijen zich op hun gemak voelen.
Zijn er zorgen over de hygiëne?
Dan is het goed om te weten dat onderzoek aantoont dat pootjes van hulphonden schoner zijn dan de schoenzolen van hun bazen. Bovendien zijn hulphonden zindelijk en ingeënt tegen ziekten.
Vraag vriendelijk om identificatie.
Hulphondenbazen en puppypleeggezinnen (vrijwilligers die de hulphonden het eerste jaar opvoeden) hebben een pasje waarmee zij kunnen aantonen dat de hond een officiële geleidehond (in opleiding) is. Bij twijfel, bijvoorbeeld als een beperking niet direct zichtbaar is, mag je vragen naar dit pasje. Let op, je mag niet vragen naar de reden waarom iemand een hulphond heeft.
Informeer jezelf en het personeel.
Zorg dat alle medewerkers kennis hebben van hulphonden en hoe zij hiermee om dienen te gaan. Hier vind je alle benodigde materialen om je personeel voor te lichten.
WET- EN REGELGEVING
Een professioneel opgeleide hulphond is altijd welkom in openbare gelegenheden. Dat is in de wet vastgelegd.
VN-verdrag
Sinds 14 juli 2016 geldt het VN-verdrag inzake rechten voor mensen met een handicap in Nederland. Dit verdrag bepaalt dat mensen met een beperking gelijke rechten hebben op het gebied van wonen, scholing, vervoer, werk, goederen en diensten. Personen die worden geassisteerd door een hulphond mogen niet meer worden geweigerd in openbare ruimten zoals hotels, restaurants, scholen, theaters en winkels.
Wet gelijke behandeling
De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) bepaalt dat het weigeren van een assistentiehond gelijk staat aan het weigeren van de persoon die een hulphond gebruikt. Formeel is het weigeren van een assistentiehond discriminatie op grond van handicap. Met de term assistentiehond worden alle typen hulphonden bedoeld die professioneel zijn opgeleid.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
Voor de detailhandel gelden geen specifieke regels. Wel zijn er richtlijnen op gebied van hygiëne die in jouw branche van toepassing kunnen zijn. NVWA zegt dat hulphonden zijn toegestaan in bijvoorbeeld supermarkten met een bakkerij- of slagersafdeling. Deze honden mogen niet los rondlopen en je moet voorkomen dat ze in de bereidingsruimten komen.
Veelgestelde vragen
Hoe kan personeel aan de deur een hulphond onderscheiden van een “gewone” hond?
De hulphonden dragen een hesje of tuigje met daarop de naam van de hondenschool waarvan ze afkomstig zijn. Daarnaast beschikt de begeleider over een pasje met daarop de benodigde gegevens.
Stel je twijfelt of het om een hulphond gaat, hoe vraag je dat dan op een respectvolle manier?
Mensen met een hulphond krijgen wel vaker deze vraag. Als je deze oprecht en vriendelijk stelt, krijg je doorgaans een net antwoord terug. Houd er rekening mee dat mensen het niet prettig vinden om te moeten bewijzen dat je een beperking hebt en dat de hond dus noodzakelijk is. Wees je bewust dat er ook niet-zichtbare aandoeningen zijn zoals autisme en PTSS.
Sommige bezoekers hebben een niet-officieel getrainde hond. Hoe kan personeel hier het beste mee omgaan?
Indien een hond geen officiële hulphond is, mag deze geweigerd worden. De keuze is aan de ondernemer of instelling zelf om de hond toe te laten of niet.
Het is toch niet hygiënisch om een hond te hebben op een plek waar eten wordt verkocht?
Onderzoek naar de hygiëne van hulphonden heeft uitgewezen dat deze niet minder hygiënisch zijn dan de schoenzolen van hun begeleiders. Bovendien zijn hulphonden professioneel getraind; zij kunnen zich beheersen in de buurt van eten.
De NVWA keurt honden in de horeca en supermarkten toch af?
Nee, je mag hulphonden toelaten in het zitgedeelte van een horecagelegenheid met een open keuken en in bijvoorbeeld supermarkten met een bakkerij- of slagersafdeling. De hulphonden mogen niet los rondlopen en je moet voorkomen dat ze in de bereidingsruimten komen.
Wat als andere klanten of het personeel allergisch zijn voor honden?
Iemand met een hulphond heeft net zoveel rechten als iemand zonder hulphond. Mocht een dergelijke situatie zich voordoen, zoek dan naar de beste oplossing. Zorg er bijvoorbeeld voor dat mensen niet te dicht bij de hond zitten.
Honden kunnen nu eenmaal niet overal mee naar binnen. Dit kun je toch ook niet verwachten van ondernemers?
De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) bepaalt dat het weigeren van een assistentiehond gelijk staat aan het weigeren van de persoon die een hulphond gebruikt. Formeel is het weigeren van een assistentiehond discriminatie op grond van handicap.
Mag je een hulphond aaien?
In principe is het niet de bedoeling om een hulphond te aaien. Mocht je dit toch willen of komt de hond enthousiast naar je toe, vraag dan altijd eerst akkoord aan zijn baasje/begeleider.
En wat nou als andere klanten of het personeel bang zijn voor honden?
Als iemand bang is, probeer dan zo te handelen dat alle partijen naar tevredenheid geholpen worden en niemand gediscrimineerd wordt. Het kan daarbij helpen om uit te leggen dat hulphonden professioneel getraind zijn en zich rustig en voorspelbaar gedragen. Een hulphond zal niet voor problemen zorgen.
Wat is een hulphond precies en waarom is het zo belangrijk dat ze welkom zijn?
Een hulphond geeft mensen met een zichtbare of onzichtbare beperking meer vrijheid om zelfstandiger door het leven te gaan. Door een slechtziende langs obstakels te geleiden, of door spullen aan te geven en deurtjes te openen voor iemand in een rolstoel. Maar ook door mensen op een speciale manier steun te geven, die anders de deur niet uit zouden kunnen. De “Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte” (Wgbh/cz) bepaalt dat het weigeren van een hulphond gelijk staat aan het weigeren van de persoon die een hulphond gebruikt. Formeel is het weigeren van een hulphond discriminatie op grond van handicap.
Jullie spreken afwisselend over hulphonden en over assistentiehonden. Wat is het verschil?
In de wet wordt de term assistentiehond gebruikt als overkoepelende term om alle verschillende typen aan te duiden. Een hulphond heeft dezelfde betekenis maar wordt meer in spreektaal gebruikt.
Wat is de consequentie voor een ondernemer bij het weigeren van een hulphond?
Bij weigering, en dus overtreding van de wet, zijn er niet direct consequenties. In het buitenland is dat beter geregeld. Zo riskeert een horecazaak of winkel in België een boete wanneer een personeelslid een hulphond weigert. In Nederland is dit nog niet zo officieel vastgesteld. Iemand die geweigerd wordt kan naar het College van de Rechten van de Mens stappen. Een oordeel van het College heeft alleen geen rechtsgevolg. Na een oordeel van het College kan je nog naar de rechter stappen voor een eventuele schadevergoeding. In dat geval kan de ondernemer dus een boete riskeren.
Zijn er omstandigheden dat een hulphond geweigerd mag worden?
Op basis van artikel 2 van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap/chronische ziekte (WGBh/cz) is het toelaten van assistentiehonden, tenzij dit een onevenredige belasting vormt voor de organisatie. Bijvoorbeeld als de aanpassing veel geld of inzet vraagt. Of de aanpassing is onveilig en niet uit te voeren. De ondernemer moet dit aantoonbaar kunnen maken.



Een ervaring van
Cees,
Filiaalmanager
Albert Heijn
‘Regelmatig komen er hulphonden in de winkel. Wat me opvalt is dat hun bazen niet altijd gehandicapt lijken. Ik heb een keer iemand aangesproken om die reden. De vrouw in kwestie heeft me toen uitgelegd dat ze een epilepsiehond heeft. De hond kan aanvoelen wanneer er een aanval komt en laat haar dat op tijd weten zodat ze maatregelen kan treffen. Een keer was deze mevrouw zonder hond in onze winkel en kreeg toen een aanval. Ze moest met een ambulance worden afgevoerd.’
Doe mee
Als ondernemer kun je op verschillende manieren gastvrijheid tonen. Vraag een pakket aan om jouw medewerkers voor te lichten of bestel de raamsticker om te laten zien dat hulphonden bij jou in de zaak welkom zijn.

Deel je
ervaring
#eenhulphondiswelkom
Laat iedereen zien dat mensen met een hulphond welkom zijn in jouw zaak! Deel je tips en ervaringen via social media met #eenhulphondiswelkom.

Meer informatie
Over deze campagne
KNGF Geleidehonden en Hulphond Nederland vinden dat een hulphond altijd en overal welkom moet zijn. Ideaal gezien geeft een hulphond meer vrijheid, géén extra beperking. De campagne “Een hulphond is welkom” is gericht op een gedragsverandering aan de deur van openbare gelegenheden.
Handige links
- Het College voor de Rechten van de Mens houdt toezicht op de naleving en implementatie van het verdrag in Nederland
- Hier is ook de meest recente jurisprudentie te vinden van zaken die door het College zijn behandeld
- Wettelijke tekst VN-verdrag
- MKB Toegankelijk
- Videoreeks ‘Gastvrijheidsbooster’ van MKB Toegankelijk
- NVWA
- Gelijke behandeling van mensen met een beperking of chronische ziekte (Rijksoverheid)
- Onderzoek Universiteit Utrecht over hygiëne hondenpoten